Κυριακή 2 Ιουνίου 2013

Οι άλλοι ξέρουν ! Εμείς;;;;;

ΜΗΝΑΣ ΚΑΦΑΤΟΣ (Αστροφυσικός διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Τσάρμαν της Καλιφόρνιας με αντικείμενο τις κλιματικές αλλαγές και τους φυσικούς κινδύνους)

«Ηλιος, θάλασσα και... κύματα»


Αυτή είναι η ενεργειακή λύση για την Ελλάδα


«Ξεχάστε την κατανάλωση πετρελαίου και τις αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ. Το μέλλον ανήκει σε άλλες μορφές ενέργειας, που στηρίζουν την οικονομία και δεν ρυπαίνουν. Τα κύματα, ο ήλιος και η θάλασσα λύνουν το πρόβλημα της κατανάλωσης ενέργειας. Οι εγκαταστάσεις χρηματοδοτούνται, η λειτουργία τους επιδοτείται και είναι τζάμπα. Η ευθύνη πλέον ανήκει στην Πολιτεία».

Ο Ελληνας αστροφυσικός Μηνάς Καφάτος, γνωστός σε διεθνές επίπεδο για τις έρευνές του, σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Τσάρμαν της Καλιφόρνιας. Αντικείμενο της μελέτης του είναι οι κλιματικές αλλαγές, καθώς και οι φυσικοί κίνδυνοι. Συναντηθήκαμε πρόσφατα στην Αθήνα και μιλήσαμε για το κορυφαίο ζήτημα που απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα: την ενέργεια.

Με το θερμόμετρο να πέφτει και τα ελληνικά νοικοκυριά να μένουν χωρίς θέρμανση, συζητήσαμε για το κόστος της ενέργειας μετά τις αυξήσεις στο πετρέλαιο και το ηλεκτρικό ρεύμα. Για συγκεκριμένες εφαρμογές σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που το πρόβλημα της ενέργειας έχει βαριές επιπτώσεις στην οικονομία καθώς και στους πολίτες που υποφέρουν: «Η ανάπτυξη και η ενέργεια αποτελούν το πρωταρχικό ζήτημα σε όλόκληρο τον πλανήτη. Γιατί είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την οικονομία», σχολιάζει ο καθηγητής Καφάτος. Προσθέτοντας ότι το κόστος του πετρελαίου εξακολουθεί να αυξάνει διαρκώς. Οι τιμές θα ανεβαίνουν, παρ' όλο που συνεχώς ανακαλύπτονται νέα κοιτάσματα και πηγές ενέργειας.
Μιλώντας για τα κοιτάσματα που υπάρχουν στο ελληνικό υπέδαφος, λέει ότι για να είναι εκμεταλλεύσιμα θα χρειασθεί να περάσουν πολλά χρόνια. Και ότι ακόμα και τότε δεν θα πέσει η τιμή του πετρελαίου. Διότι όσο η παραγωγή αυξάνεται παγκοσμίως, παράλληλα αυξάνεται και η ζήτηση.


* Υπάρχουν άλλες επιλογές;
- Μία μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα, μπορεί να παράγει ενέργεια χωρίς να εξαρτάται από το πετρέλαιο. Μειώνοντας το οικονομικό κόστος, και τα χρήματα αυτά να μένουν στη χώρα. Και μάλιστα με ενέργεια που δεν αφήνει απόβλητα ρυπαίνοντας το περιβάλλον και προκαλώντας επιπτώσεις στον τουρισμό. Μπορεί να παραχθεί ενέργεια από φωτοβολταϊκά, γεωθερμικά, αιολικά και υβριδικά συστήματα. Και βεβαίως από την κυματική ενέργεια. Μια πρωτοποριακή μορφή ενέργειας που προέρχεται από τα κύματα της θάλασσας. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα.


* Τι προτείνετε;
- Τον συνδυασμό όλων αυτών. Εφαρμόζοντας αρχικά τα υβριδικά συστήματα, τα αιολικά πάρκα και παράλληλα την κυματική ενέργεια. Το μέλλον ανήκει σε αυτά τα συστήματα. Το κόστος των καυσίμων και του άνθρακα θα αυξάνει όλο και περισσότερο, ενώ οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις επειδεινώνονται διαρκώς. Στο ζήτημα της ενέργειας το πρόβλημα είναι οικονομικό και συνεπώς δεν υπάρχει μία μόνο λύση. Διερευνούμε τρόπους ώστε να μειωθεί το κόστος της ενέργειας που διαρκώς ανεβαίνει. Και προτείνουμε στους καταναλωτές να μη στηρίζονται στην πεπατημένη οδό, αλλά σε αυτές που οδηγούν προς το μέλλον.


* Πότε μπορούν να εφαρμοσθούν;
- Δεν γίνεται από τη μια μέρα στην επόμενη. Ο χρόνος δουλεύει υπέρ αυτών των μορφών ενέργειας. Στην κρίση αναζητάς λύσεις. Σε μια μικρή χώρα εξετάζεις και το ζήτημα της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Με τόση ρύπανση που υπάρχει ήδη, οι τουρίστες θα εξακολουθήσουν να έρχονται;
Ο ίδιος λέει ότι στην Κρήτη, όπου οι άνεμοι είναι ισχυροί, εξετάζεται από τους επιστήμονες η λύση των υβριδικών και αιολικών συστημάτων ώστε το νησί να γίνει αυτοδύναμη περιοχή στον τομέα της ενέργειας: «Εχει δυνατούς ανέμους και κύματα. Οταν πέφτει ο αέρας και το κύμα, υπάρχει ο ήλιος. Η αιολική ενέργεια εξαρτάται από τον δυνατό αέρα. Αλλά στην Ελλάδα υπάρχει πολύς ήλιος. Και, επιπλέον, τα υβριδικά συστήματα μπορούν να αποθηκεύουν την επιπλέον ενέργεια σε μπαταρία και να τη διοχετεύουν όταν πέφτει η ισχύς των ανέμων».
Σχετικά με την κυματική ενέργεια, λέει ότι ήδη άρχισε η εφαρμογή της σε χώρες όπου το δυναμικό της επιφάνειας της θάλασσας είναι τεράστιο. Θυμίζοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της Γης βρέχεται από θάλασσα, εξηγεί ότι πηγή ενέργειας αποτελούν τα κύματα που είναι κοντά στις ακτές. «Τεχνολογία που εφαρμόζεται ανάλογα με την ισχύ των κυμάτων υπάρχει. Ασφαλώς δεν θα τοποθετήσεις τις ίδιες μηχανές στον Ειρηνικό Ωκεανό και στη Μεσόγειο. Κυματική ενέργεια μπορεί να παραχθεί από την παλίρροια, από το κύμα που δημιουργείται από τον αέρα, αλλά και από το βουβό κύμα που έρχεται από μακριά. Πηγές υπάρχουν στην Ελλάδα και μπορούν να αξιοποιηθούν. Στην Κρήτη υπάρχουν μελέτες που εντοπίζουν τα σημεία με το μέγιστο δυναμικό».
Ως πλεονέκτηματα της κυματικής ενέργειας αναφέρει ότι αξιοποιείται η τεράστια δύναμη της θάλασσας και το αισθητικό αποτέλεσμα δεν είναι άσχημο: «Δεν χρειάζονται ανάλογες τουρμπίνες με τις ανεμογεννήτριες και οι εγκαταστάσεις δεν γίνονται πάνω στο κύμα. Με την πρωτοποριακή αυτή μορφή παραγωγής μπορεί να εξυπηρετείται το κάθε νησί χωρίς να χρειάζεται η μεταφορά ενέργειας, διότι αποτελεί ντόπια παραγωγή. Δηλαδή η παραγωγή και η κατανάλωση παραμένουν στο ίδιο σημείο και επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης. Η λύση βρίσκεται σε κοινοτικό επίπεδο και η πρόταση πρέπει να υποβληθεί κυρίως από την τοπική αυτοδιοίκηση.


* Αλλά ποιος πληρώνει το κόστος;
- Χρηματοδοτείται και επιδοτείται από το ΕΣΠΑ και από ειδικά ερευνητικά προγράμματα. Τα χρήματα δεν βγαίνουν από τις τσέπες των φορολογουμένων. Στην Κρήτη, το κόστος της αιολικής ενέργειας και των φωτοβολταϊκών είναι μικρότερο από του πετρελαίου. Μειώθηκε και το κόστος των αιολικών πάρκων. Η Ευρώπη συνεισφέρει διότι έχει πολιτική προώθησης εναλλακτικών μορφών ενέργειας, και η Ελλάδα θα πρέπει να το εκμεταλλευτεί. Ηδη στην Κρήτη το 20% της παραγωγής ενέργειας προέρχεται από αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις. Το ποσοστό αυτό πρέπει να γίνει μεγαλύτερο. Η Πολιτεία και οι τοπικές αρχές, που έχουν την ευθύνη, οφείλουν να προχωρήσουν. Διαφορετικά, θα παραδώσουν στις επόμενες γενιές μία χώρα μολυσμένη, με ασθένειες που γνωρίζουμε την προέλευσή τους, και οικονομικά εξαρτημένη.
Η κυματική ενέργεια εφαρμόζεται ήδη σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Ισπανία, Σκοτία, Πορτογαλία) και στην Ν. Κορέα. Οι προηγμένες χώρες προσπαθούν να μην εξαρτώνται από μία μορφή ενέργειας. Οι φτωχές χώρες εξαρτώνται από το πετρέλαιο ή από την εξίσου καταστροφική κοπή δένδρων, χρησιμοποιώντας το ξύλο ως καύσιμη ύλη.


* Υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον;
- Η Κορέα βασίζει την οικονομία της σε πράσινες υποδομές, αντικαθιστώντας το 85% των πηγών ενέργειας. Η Ντόιτσε Μπανκ σχεδιάζει την επένδυση 50 τρισ. δολαρίων σε φιλικές προς το περιβάλλον εγκαταστάσεις. Η αλήθεια είναι ότι ίδιες οι πετρελαϊκές εταιρείες χρηματοδοτούν σιωπηρά και αναπτύσσουν τέτοιες τεχνολογίες. Κάτι ξέρουν.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ