Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012

Τα "αντισώματα"



«Με βλέπεις, είμαι αξιοπρεπέστατος»


 Οι συνεντεύξεις στην πρωινή εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού 9,84 ήταν καθηλωτικές.
Οχι γιατί για πρώτη φορά άνεργοι εξιστορούσαν την ανημπόρια τους, αλλά γιατί η σύντομη αφήγηση του νεαρού πατέρα συνόψιζε το ντόμινο της κρίσης, περιγράφοντας, με παραλυτική ψυχραιμία και αξιοπρέπεια, την ταχύτητα με την οποία το σημείο εκκίνησης συναντάει το σημείο θραύσης.

Οι περιπτώσεις στις οποίες αναφερόταν το ρεπορτάζ προέρχονταν από επίσκεψη στον Κόμβο Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων - μια γραμμή αλληλοβοήθειας που λειτουργεί στο παλιό Φρουραρχείο απέναντι από τον σταθμό Λαρίσης. Αυτήν την περίοδο είναι σε πρώτη ζήτηση τα σχολικά είδη.

Ο 32χρονος πατέρας είπε στη ραδιοφωνική μαρτυρία του: «Εχω τρία παιδιά, ανήλικα όλα. Εργάζομαι σε μια εταιρεία σεκιούριτι και παίρνω 620 ευρώ. Το ενοίκιο του σπιτιού είναι 400 ευρώ. Η σύζυγός μου εργαζόταν, αλλά με το τρίτο παιδί αναγκάστηκε να σταματήσει. Αρχικά έπαιρνα 900 ευρώ. Κατέβασαν τον μισθό. Εκεί πνίγηκα. Με βλέπεις, είμαι αξιοπρεπέστατος. Αλλά έχω πάει πίσω στα ενοίκια. Χρωστάω έξι. Μπορεί να με πετάξουν έξω. Και o ιδιοκτήτης δίκιο έχει, γιατί καλείται να πληρώσει εφορία για εισοδήματα που δεν έχει... Τι να πρωτοκάνεις όμως με 220 ευρώ. Αναρωτιέμαι πώς κατάντησα... Θα κάνω τα αδύνατα δυνατά για τα παιδιά μου. Το μόνο που φοβάμαι είναι να μη με πετάξουν έξω από το σπίτι μου. Εκεί είναι που τρομάζω».

«Είναι αξιοπρεπέστατος» και η δημοσιογράφος το υπογραμμίζει. Καθαρά ρούχα, φροντισμένος, περιποιημένος. Το τονίζει και ο ίδιος. Είναι η άμυνά του απέναντι σε μια θορυβώδη και απότομη κατάρρευση των σταθερών που συνθέτουν μια στοιχειώδη κανονικότητα - καθημερινότητα. Αντέχει.
 
Αντιλαμβάνεται ότι σε αυτό που συμβαίνει ο «αντίπαλος» δεν είναι ο ιδιοκτήτης του. Βλέπει, ό,τι κατάφερε να χτίσει έως σήμερα, να διαλύεται όπως σε μια μεγάλη φυσική καταστροφή. «Κρατάει» με τρόμο το σπίτι.
Μέσα σε αυτό ανασυντάσσεται, αντλεί δύναμη, διατηρεί την παστάδα που του προσφέρει αυτοσεβασμό, για να ανταποκρίνεται στον ρόλο του πατέρα.

Ασφαλώς ο 32χρονος δεν είναι μοναδική περίπτωση. Είχε, εξάλλου, προηγηθεί η συνέντευξη μιας άλλης 40χρονης πολύτεκνης (με οκτώ, αν δεν κάνω λάθος, παιδιά) καθηγήτριας αγγλικών και νυν άνεργης, με σύζυγο πρώην στέλεχος επιχείρησης, άνεργο επίσης. Κάποια από τα παιδιά φοιτητές, βοηθούν με δουλειές του ποδαριού την οικογένεια. Μία κόρη πέρασε φέτος στις πανελλαδικές στο Ληξούρι, αλλά δεν θα πάει. Δεν μπορεί να πάει. Θα ξαναδοκιμάσει του χρόνου. Πώς επιβιώνουν; Καλύπτοντας «τις απολύτως απαραίτητες ανάγκες: τροφή και στέγη. Ολα τα άλλα μένουν πίσω».

Τα πολλά, διαφορετικά, περιστατικά της ραδιοφωνικής εκπομπής δεν είχαν σκοπό να προκαλέσουν ούτε οίκτο, ούτε συμπόνια, ούτε οργή. 
Οπως και οι αφηγητές της κρίσης, νέοι άνθρωποι οι περισσότεροι, οικογενειάρχες, που είδαν τις ζωές τους να αναποδογυρίζουν χωρίς να μπορούν να παρέμβουν, να παγώσουν τον χρόνο ή τις συνέπειες. 
Στον Κόμβο Κοινωνικής Αλληλεγγύης βρέθηκαν με ραντεβού. Είναι έτσι οργανωμένο από τον δήμο ώστε να μην είναι υποχρεωμένοι να περιμένουν σε ουρές, ούτως ή άλλως εξουθενωτικές, ψυχικά και σωματικά.
Στο τσουνάμι της ανεργίας και της ανέχειας, ποια αντισώματα μπορεί να αναπτύξει μια κοινωνία; Πόσο μπορεί καθένας να αντιληφθεί ότι ο διπλανός που καταρρέει, καθρεφτίζει και τη δική του πραγματικότητα; Μπορεί η κοινωνία να επαναπροσδιορίσει το στίγμα της, να επανεφεύρει την προοπτική της; Οσο αναρωτιόμαστε, υπάρχει ελπίδα.

 Tης Mαριας Kατσουνακη
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ