Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

Ποιά ήταν η Ψωροκώσταινα


Στην εποχή που κυβερνούσε την Ελλάδα ο Καποδίστριας ζούσε στο Ναύπλιο μια ζητιάνα, που την έλεγαν «Ψωροκώσταινα».

Σε μια λοιπόν συνεδρίαση της Συνέλευσης, κάποιος θέλοντας να πει για τη φτώχεια του Ελληνικού Δημοσίου το παρομοίασε με την πασίγνωστη ζητιάνα.

Από τότε η λέξη επαναλήφθηκε στις συζητήσεις και τελικά επικράτησε. Μόνο που, όταν λέγεται τώρα δεν εννοεί το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά ολόκληρη την χώρα...

Η όλη ιστορία της Ψωροκώσταινας (Ευ. Δαδιώτης, «Αιγαιοπελαγίτικα» τεύχος 13) είναι η εξής: «Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι», είπε περήφανα η γριά πλύστρα Χατζηκώσταινα και τα άφησε πάνω στο τραπέζι που είχε στήσει στην πλατεία του Ναυπλίου η ερανική επιτροπή, εκείνη την Κυριακή του 1826.

Ύστερα από αυτή την απρόσμενη χειρονομία, κάποιος από το πλήθος φώναξε: «Για δείτε, η πλύστρα η Ψωροκώσταινα πρώτη πρόσφερε τον οβολό της.»

Κι αμέσως το φιλότιμο πήρε και έδωσε. Βροχή πέφταν πάνω στο τραπέζι λίρες, γρόσια και ασημικά. Αυτή ήταν η συνέχεια της φτωχής προσφοράς της πλύστρας Χατζηκώσταινας, που από εκείνη τη στιγμή αποθανατίστηκε με το παρατσούκλι «Ψωροκώσταινα».

Και το παρωνύμιο αυτό κόλλησε έπειτα στην Ελλάδα.

Αλλά, ποιά ήταν αυτή η «Ψωροκώσταινα»; Ήταν η κάποτε αρχόντισσα των Κυδωνιών, του Αϊβαλιού, Πανωραία Χατζηκώστα, σύζυγος πάμπλουτου Αϊβαλιώτη εμπόρου, που φημιζότανε όχι μόνο για τα πλούτη του άνδρα της, μα και για τα πολλά δικά της κι ακόμα για την ομορφιά της.

Όταν αργότερα οι Τούρκοι πυρπόλησαν την πολιτεία του Αϊβαλί, και έσφαξαν άνδρες και γυναικόπαιδα, ανάμεσα σε αυτούς που σώθηκαν ήταν και η αρχόντισσα Πανωραία Χατζηκώστα, που είδε να σφάζουν οι Τούρκοι τον άνδρα της και τα παιδιά της. Κατά καλή της τύχη ένας ναύτης την βοήθησε και μαζί με άλλους την ανέβασε σε ένα καράβι που ξεμπάρκαρε στα Ψαρά.

Εκεί αναγνωρίστηκε από τον ομοιοπαθή της Βενιαμίν τον Λέσβιο, την προστάτεψε και τον ακολούθησε στην Πελοπόννησο. Στο Ναύπλιο, ο Βενιαμίν παρέδιδε μαθήματα για να ζήσει και η Πανωραία, για να ζήσει, άρχισε να ξενοπλένει και αργότερα, με σαλεμένα σχεδόν τα λογικά της, ζητιάνευε στους δρόμους του Ναυπλίου.

Έπειτα από το περιστατικό του εράνου στο Ναύπλιο, όταν έφτασε ο Καποδίστριας στην Ελλάδα, τη συμμάζεψε κι όταν ίδρυσε το ορφανοτροφείο, η Πανωραία, που τώρα έγινε γνωστή με το παρανόμι «Ψωροκώσταινα», προσφέρθηκε να πλένει τα ρούχα των ορφανών χωρίς καμιά πληρωμή.

://www.isthmos.gr/article.php?news_id=19097

9 σχόλια:

  1. Εσείς την γνωρίζατε την προέλευση της "ψωροκωσταινας";;
    Εγώ όχι, μέχρι που την έλαβα με e-mail από Αμερική μεριά.

    Κρατάω όμως την προσφορά της. Που δεν είναι το διαχρονικό παρωνύμιο,που ως πρόδρομος του διαδικτύου κληροδότησε στην Ελλάδα,αλλά η φωτεινή πλευρά του φεγγαριού του Έλληνα .

    Των Ελλήνων που κάτω κι απ' τις χειρότερες συνθήκες μπορούν να προσφέρουν στο σύνολο "κάτι" απ'το δικό τους "τίποτα" χάριν ανθρωπιάς κι αλληλεγγύης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γιαγιά Αντιγόνη

    Αντιγόνη μου.
    Αυτήν την Ανάσταση προσδοκούμε όλοι μας.
    Ανάσταση εντός μας ,πριν φτάσουμε σε σημείο όπου η Ανάσταση του Γένους μας θα ακούγεται όνειρο μακρινό.
    Τι είναι αυτό το πράγμα;
    Κάθε μέρα, μα κάθε μέρα να έρχονται στην επιφάνεια τέρατα και σημεία;
    Μερικές δεκαετίες πριν όταν γινόταν καμιά μεγάλη ληστεία ή σοβαρό κοινωνικό αδίκημα έβγαινε στις εφημερίδες "Έκτακτο παράρτημα".
    Σήμερα ,πολίτες υπεράνω υποψίας απατεώνες ολκής και μάλιστα από θέση ισχύος ανταγωνίζονται αλλήλους σε μοντέρνα εγκλήματα του κοινού ποινικού κώδικα εναντίον της Ελληνικής κοινωνίας.
    Που να βρεθούν τόσα κουρέλια να ντύσουμε τόσους πολλούς γυμνούς;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πώ..πω τι έπαθα Αντιγόνη μου ,quel catastroph ;;;

    Πήγα να διορθώσω κάτι στο δικό μου σχόλιο κι έσβησα κατά λάθος το δικό σου....η αδέξια.

    Καλέ, μπορείς εσύ να το επαναδημοσιεύσεις;;;
    Σε ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλή σου ημέρα Λυγερή μου!
    Πολύ όμορφη η ιστορία της Ψωροκώσταινας....
    Εγώ δεν την γνώριζα και μου αρέσει πολύ που την μοιράστηκες μαζί μας και έτσι την έμάθα και εγώ.
    Να είσαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Την ήξερα την ιστορία της. Αλλά όπου την βρώ την ξαναδιαβάζω και την συγκρίνω με τον δικό μας ατομισμό. Καλή σου νύχτα καλή μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Eva F.

    Καλησπέρα Εύα μου.
    Σε αυτόν τον χώρο μπορώ να χαλαρώνω και να επικοινωνώ με φίλους όπως Εσύ, με αφορμή θέματα που δεν με καίνε ή δεν με πονάνε. Χρειάζεται ο νους να λασκάρει κάπου-κάπου από τις δύσκολες έννοιες για να μην κλατάρει στο τέλος.
    Πήγες στο Path να μάθεις τα νέα; Διάβασε , αν θέλεις ,τα σχόλια για να μπεις στο θέμα.
    Αν σου πω ότι σήμερα για πρώτη μέρα ύστερα πάνω από δέκα μέρες νοιώθω κάπως καλύτερα και μπόρεσα να εργαστώ ;
    Γι αυτό την υγειά μας να έχουμε τουλάχιστον και όλα τα άλλα θα τα υποστούμε έτσι κι αλλιώς θέλουμε δεν θέλουμε.
    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Theodosia
    Εγώ δεν την ήξερα Θεοδοσία μου ,όπως το αναφέρω και πάρα πάνω .
    Είχα ταυτίσει την παρωνυμία με την φτώχεια που συνδεόταν χρόνια με την Ελλάδα ή την Ελλάδα με την φτώχεια για αρκετές δεκαετίες.
    Μου κέντρισε όμως το ενδιαφέρον το γεγονός ότι αυτή η δοκιμασμένη γυναίκα βρέθηκε σε πλήρη ένδεια η οποία όμως δεν την εμπόδισε να προσφέρει στο Έθνος και δη σε ορφανά παιδιά, την προσωπική της εργασία εθελοντικά.
    Βρίσκω σε αυτήν την ιστορία ένα μεγαλείο και ένα παράδειγμα ζωής που αντέχει στην σημερινή πραγματικότητα.
    Νάσαι καλά . Σε ευχαριστώ πολύ για την παρουσία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Μοναδική!!!Πέρασε όμως στα "ψιλά" της ιστορίας...παρά το "ιστορικό της όνομά"που παραπέμπει στα της Ελλάδας δρώμενα....Σε ότι με αφορά την έχω τιμήσει δεόντως για να με συντροφεύει,να με εμπνέει και να με καθοδηγεί εσαεί στο προφίλ του site ΓΡΑΦΕΑΣ ΠΕΖΙΚΟΥ ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Γραφεας Πεζικου

    Καλησπερα φίλε μου.
    Πολλά είναι αυτα που έχουν περάσει στα ψιλά της ιστορίας όταν 'ομως ανασύρονται από το χρονοντούλαπο αναγνωρίζει κανείς την διαχρονική τους απήχηση στον λαό μας .
    Κάτι τέτοιες αδειάσειστες πραγματικές ανθρώπινες ιστορίες είναι που κρατούν ζωντανές τις μνήμες από την παραδοσιακή Ελληνική κοινωνία ..
    Λυπάμαι που για την ώρα τουλάχιστον δεν μπορώ να μπώ στο προφίλ σου ,γιατί αν έχεις αντληφθεί,η γκεστάμπο του facebook μου απέκλεισε την είσοσοδό μου , Τους έπεσα βαριά... Στο e-mail μου λαβαίνω τα μηνύματά σου αλλά εγώ δεν μπορώ να μπώ λόγω εξαίρεσής μου στον σύνδεσμο. Αν έχεις την περιέργεια να μάθεις λεπτομέρειες πήγαινε στο blog μου http://ligery.pblogs.gr.Εκεί θα τα μάθεις όλα.
    Εκεί επίσης μπορείς να παρακολουθείς την προσπάθειά μου γενικότερα.Εδώ όλοι είμαστε πιο large.
    Την καλησπέρα μου με εκτίμηση

    ΑπάντησηΔιαγραφή